Ekointernet Haber Ulusal Haber Portalı
Rusya Avrupa’nın doğalgaz ihtiyacının %30’undan fazlasını karşılıyor. Ancak Putin’in Avrupa’ya gaz akışını kesmesi doğalgaz piyasasında uzun vadeli krize yol açabilir.
Enerji uzmanı Dan Yergin, Rusya-Ukrayna gerilimi artarken Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Avrupa’ya doğalgaz arzını “silah haline getirmesi” durumunda bunun bedelini ödemek zorunda olacağını söylüyor.
Londra merkezli yatırım kuruluşu IHS Markit’in Başkan Yardımcısı Dan Yargin, CNBC’deki röportajında Rusya’nın doğalgazı yaptırım silahı olarak kullanmayacağını doğalgaz krizine yönelik daha olası senaryonunsa bölgedeki şiddet nedeniyle gaz kesintileri şeklinde olabileceğini söyledi.
TÜM DÜNYAYA ZARAR VERİR
Yargin açıklamasında, “Putin doğalgazı geniş anlamda silah haline getirebilir ve sonrasında Avrupa’yı zorlayabilir. Ancak bunu yaparsa tüm dünyadaki vadeli doğalgaz piyasasına derin bir zarar verecektir. Ben doğalgaz piyasasındaki potansiyel bozulmaların yaptırımlarla birlikte bölgedeki şiddet olayları nedeniyle meydana gelecek aksaklıklardan kaynaklanmasının daha olası görüyorum” ifadelerine yer verdi.
Derlenen bilgilere göre, Rusya Avrupa’nın doğalgaz ihtiyacının %30’unu karşılıyor. Avrupa’ya giden doğalgaz ise boru hatları üzerinden gönderiliyor. Bu boru hatlarından bir kısmı da Ukrayna üzerinden geçiyor.
Yergin geçen ay yaptığı açıklamada, Rusya-Ukrayna krizinin doğalgaz piyasasında bir sorun oluşturacağı konusunda uyarmıştı.
Kremlin daha önce de enerjiyi siyasi baskı uygulamak için bir araç olarak kullandı. Rusya 2006’da ve 2014’te Kırım’ı ilhak ettikten sonra fiyat anlaşmazlığı nedeniyle Ukrayna’nın gaz dağıtımını durdurmuştu. 2009 yılında ise Ukrayna üzerinden Avrupa’ya gaz arzını kesmişti.
Rusya ile Ukrayna arasındaki gerginlik, Rusya’nın Ukrayna sınırı boyunca 100 bin civarında asker konuşlandırmasının ardından son aylarda iyice arttı. Sınırdaki yoğunluk Rusya’nın ülkeyi işgal etmeye hazırlanabileceği endişelerine yol açtı. Kremlin’in 2014’te Kırım’ı uluslararası hukuka aykırı bir şekilde ilhak etmesi işgalinin tekrarlanması korkularını başlattı. Moskova bu iddiaları defalarca reddetti.
Herhangi bir çatışma, Ukrayna’nın Rusya ile AB’nin arasındaki konumu göz önüne alındığında tüm bölgeyi istikrarsızlaştırma potansiyeline sahiptir. Kriz, ABD’nin Kremlin’in Ukrayna’yı işgal etmesini durdurmak için Rusya’ya yaptırım uygulayabileceğine ilişkin tartışmalara da yol açtı.
HAM PETROL 100 DOLAR OLUR MU?
Yergin, şu anda petrol piyasalarında “çok fazla gerginlik” olduğunu söyledi. Fiyatlardaki yükselişe arz sıkışmasına bağlı etkenlerin yanında Rusya-Ukrayna arasındaki gerginliklerin de destek olduğu görülüyor.
Ham petrol fiyatları son zamanlarda varil başına 90 doların üzerine çıktı. Bu yılın başından itibaren yaklaşık %20’lik bir artan ham petrol fiyatları 2021’in Ocak ayından bu yana %60’ın üzerinde bir ralli yaptı. Bazı analistler petrol fiyatlarının varil başına 100 dolara yükselebileceğini öngörüyor.
Yergin, ham petrol fiyatlarının 100 dolara yükselip üç yıl boyunca bu seviyede kaldığı 2011’in tekrarının yaşanabileceğini söyledi. Enerji uzmanı “Şu anda krize eğilimli bir piyasamız olduğunu düşünüyorum” dedi.
OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü) üyesi ve OPEC dışı ortakların oluşturduğu enerji ortaklığı OPEC+ en son toplantısında Mart ayı için günde 400.000 varil daha fazla ham petrolü piyasaya sağlama kararı vermişti. Ancak Yergin, bazı üreticilerin geçmişteki üretim seviyelerine geri dönmekte zorlanacağını belirtiyor.
Enerji uzmanı açıklamasında, “Tüm üreticiler, yetersiz ödemelerin neden olduğu bakımsızlık nedeniyle eski seviyelerine geri dönemezler. Yani günde 400.000 varili piyasaya geri göndermeyecekler. Bu rakamın daha azını arz edecekler” dedi.
Yergin röportajının sonunda, “Temel olarak, dünyada acil bir durumda başvurabilecek yedek kapasiteye sahip olduğunuz tek yer sadece iki ülkedir: Abu Dabi ve Suudi Arabistan. Bu da piyasanın ne kadar sıkı olduğunu tanımlıyor” dedi.
